Direct naar de inhoud
SOTEU banner blue bg with dots
Verdediger van EU-waarden

Democratie en fundamentele vrijheden

Zoals de Russische agressie tegen Oekraïne heeft aangetoond, is democratie een fragiel concept dat te allen tijde moet worden gekoesterd en beschermd.

Bescherming van de rechtsstaat

De rechtsstaat is de lijm die de Europese Unie bijeen houdt. Door lid te worden van de EU hebben alle 27 landen beloofd de rechtsstaat te verdedigen, wat essentieel is om de waarden te beschermen waarop de EU is gebouwd: democratie, vrijheid, gelijkheid en eerbiediging van de mensenrechten. 

Tot nog toe zijn drie jaarverslagen over de rechtsstaat gepubliceerd, waarin de huidige ontwikkelingen in de lidstaten op 4 belangrijke gebieden worden beschreven:

  • De rechtsstaat
  • Het kader voor corruptiebestrijding
  • Pluriformiteit van de media
  • Andere institutionele kwesties in verband met controles en waarborgen

Extra middelen om de rechtsstaat in de EU te beschermen

Rechtsstaatmechanisme 

Bevordert een open dialoog over de rechtsstaat tussen de EU-instellingen, de lidstaten en het maatschappelijk middenveld.

Conditionaliteitsverordening 

Houdt toezicht op schendingen van de rechtsstaat in de lidstaten die de financiële belangen van de EU kunnen schaden.

Meer transparantie in politieke reclame 

Journalistiek en vrije meningsuiting

Democratische vooruitgang verspreidt zich vaak snel over een hele regio (...), wat aantoont dat democratie in staat is om enthousiasme te wekken en dat positieve verandering mogelijk is

Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen

Ondersteuning van de onafhankelijke media en het maatschappelijk middenveld in Oekraïne

€ 150 000
noodfonds voor Oekraïense media
opgericht door verschillende Europese mediaorganisaties om het werk van hun Oekraïense tegenhangers te steunen
€ 1,5 miljard
is tot nu toe opgehaald
om Oekraïense journalisten te helpen de kosten van berichtgeving over de oorlog te dekken.
€ 1,5 miljard
voor het bevorderen van fundamentele vrijheden
inclusief mensenrechten, democratie, de rechtsstaat en het werk van maatschappelijke organisaties in de hele wereld tot 2027.

De uitdagingen voor de komende tijd

Door technologische veranderingen en sociale onrust in de afgelopen jaren zijn veel journalisten nu niet in staat om hun werk goed te doen. Er zijn drie maatregelen van de Commissie in voorbereiding of al uitgevoerd om deze ontwikkelingen om te buigen:

  • Veiligheid van journalisten - offline en online - Belangrijke initiatieven zijn de oprichting van onafhankelijke nationale ondersteuningsdiensten, waaronder hulplijnen, juridisch advies, psychologische ondersteuning, een betere bescherming van journalisten tijdens demonstraties en vluchthuizen voor journalisten en mediaprofessionals die bedreigd worden.
  • Wetgeving om journalisten en mensenrechtenverdedigers tegen onrechtmatige rechtszaken te beschermen De nieuwe maatregelen zullen ervoor zorgen dat rechters zogenaamde SLAPP’s (strategische rechtszaken tegen publieke participatie) snel af kunnen doen en dat journalisten en mensenrechtenverdedigers in het algemeen belang kunnen spreken.  
  • Wet inzake mediavrijheid  – Deze wet bevat voor het eerst in het EU-recht gemeenschappelijke waarborgen ter bescherming van de pluriformiteit van de media en redactionele onafhankelijkheid. De mediavrijheid, de pluriformiteit van de media en de veiligheid van journalisten worden ook gemonitord in de jaarlijkse verslagen over de rechtsstaat.

Disclaimer: de informatie op deze pagina is voor het laatst op 31 augustus 2022 bijgewerkt

Vooruitgang op andere gebieden

soteu dark blue
Resultaten

van de Commissie-Von der Leyen