Ní raibh ach 10 lá caite ina shainordú nuair a chuir Coimisiún von der Leyen an Comhaontú Glas don Eoraip i láthair, is é sin treochlár na hEorpa le bheith ar an gcéad mhór-roinn a bheidh aeráidneodrach faoi 2050 agus chun Clár Oibre 2030 don Fhorbairt Inbhuanaithe a chur chun feidhme. Ó shin i leith, tá dlús curtha ag an Aontas lena chuid gníomhaíochtaí chun astaíochtaí gás ceaptha teasa a laghdú, infheistíocht a dhéanamh i dteicneolaíochtaí glasa agus an comhshaol nádúrtha a chosaint.
Sin in ainneoin na paindéime agus chogadh na Rúise i gcoinne na hÚcráine. Go deimhin, thapaíomar an deis sin nach bhfaightear ach uair sa ghlúin agus chuireamar go mór leis an aistriú glas, mar atá á dhéanamh againn arís le REPowerEU. I ndeireadh na dála, ní hamháin go mbraitheann sláinte na ndaoine atá ina gcónaí san Aontas ar shláinte ár bpláinéid, ach braitheann slándáil fuinnimh an Aontais freisin ar an aistriú ollmhór i dtreo an fhuinnimh in-athnuaite.
An Comhaontú Glas don Eoraip
Is é an Comhaontú Glas don Eoraip an plean claochlaithe is cuimsithí ar domhan agus a bhuí leis an Dlí Aeráide, rinne an tAontas dlí ceangailteach de chuid an Aontais dá uaillmhian 2050. Leis an bpacáiste ‘Oiriúnach do 55’ a chuir an Coimisiún i láthair i samhradh 2021, thugamar cur síos ar na céimeanna nithiúla chun ár n-uaillmhian a bhaint amach agus le NextGenerationEU, tá an infheistíocht againn. Anois an t-am chun dlús a chur le cur chun feidhme trí na hionstraimí seo a leanas mar a thaispeántar san íomha agus sa téacs thíos:
An pacáiste ‘Oiriúnach do 55’, trádáil astaíochtaí, rialacháin agus spriocanna san áireamh | Sásra Coigeartaithe Carbóin ar Theorainneacha | Glacadh breoslaí malartacha agus bonneagar san iompar | Tacsanomaíocht an Aontais le haghaidh gníomhaíochtaí inbhuanaithe | An rabharta athchóiriúcháin | An straitéis foraoise | An straitéis ‘Ón bhFeirm go dtí an Forc’ | An truailliú nialasach | An straitéis um an tsoghluaisteacht inbhuanaithe | Pacáiste maidir leis an ngeilleagar ciorclach | An straitéis bhithéagsúlachta
I mí an Mhárta 2022 chuir an Coimisiún i láthair pacáiste tograí a chuireann leis na ceanglais éicidhearthóireachta atá ann cheana chun go mbeidh táirgí inbhuanaithe an gnáthrud ar mhargadh an Aontais. Leis na rialacha nua beidh táirgí níos buanfasaí, níos in-athúsáidte, níos in-uasghrádaithe, níos indeisithe, in-athchúrsáilte, agus níos tíosaí ar fhuinneamh agus ar acmhainní. Chuir an Coimisiún pleananna i láthair freisin chun teicstílí a dhéanamh níos inbhuanaithe, mar aon le rialacha nua chun a chinntiú go mbeidh tomhaltóirí níos eolaí maidir le hinbhuanaitheacht comhshaoil táirgí agus cosaint níos fearr ar an nglas-snasú.
I mí an Mhárta 2021 d’fhoilsigh an Coimisiún plean gníomhaíochta chun an earnáil orgánach a fhorbairt. Tacóidh sé sin le feirmeoirí an Aontais an sprioc a bhaint amach de thabhairt faoi fheirmeoireacht orgánach ar 25% de thalamh talmhaíochta chomh maith le dobharshaothrú orgánach a mhéadú go suntasach faoi 2030. Leis an bplean gníomhaíochta, cuirtear gníomhaíochtaí nithiúla chun cinn chun borradh a chur faoi thomhaltas agus faoi tháirgeadh táirgí orgánacha, mar aon le hinbhuanaitheacht na hearnála a mhéadú tuilleadh.
I mí an Mheithimh 2022, chuir an Coimisiún dhá dhlí nua i láthair chun an dúlra a thabhairt ar ais ar fud an Aontais. Is céim thábhachtach é an dlí maidir le hathchóiriú dúlra atá beartaithe chun na tionchair is measa a bhaineann leis an athrú aeráide agus le cailliúint na bithéagsúlachta a chosc trí dhíriú ar na gnéithe seo a leanas den Aontas a athbhunú; bogaigh, aibhneacha, foraoisí, féarthailte, éiceachórais mhuirí agus timpeallachtaí uirbeacha, agus na speicis a mhaireann iontu.
Tá Mykola Kharytonov, atá i gceannas ar Ionad Dnipro um an Talmhaíocht Orgánach agus Cosaint an Chomhshaoil, ag leanúint dá chuid taighde ar leasacháin ón gCatalóin sa Spáinn, toisc go bhfuil sé ag iarraidh cuidiú le hatógáil na hÚcráine.
Ar an gcaoi chéanna, leis na rialacha nua atá beartaithe maidir le lotnaidicídí ceimiceacha, déanfar úsáid lotnaidicídí a laghdú, lorg comhshaoil chóras bia an Aontais a laghdú, sláinte agus folláine na saoránach agus na n-oibrithe talmhaíochta a chosaint, agus cabhrófar le maolú na gcaillteanas eacnamaíocha mar gheall ar shláinte na hithreach a bheith ag dul i laghad agus mar gheall ar phailneoirí a thagann as lotnaidicídí.
Bauhaus Eorpach Nua
Is é an gá atá le réitigh chomhchruthaitheacha ón mbun aníos ar an athrú aeráide an fáth ar sheol an tUachtarán von der Leyen an Bauhaus Eorpach Nua in 2020. Is gluaiseacht é seo chun eispéireas inbhuanaithe cuimsitheach a dhéanamh den aistriú glas do shaoránaigh ina saol laethúil. Léiríonn sé go bhfuil níos mó i gceist leis an gComhaontú Glas don Eoraip ná teacht ar réitigh inspioráideacha éifeachtacha ar an athrú aeráide; baineann sé le feabhas a chur ar shaol na ndaoine sa chaoi a ndéanaimid ár dtithe, ár mbailte agus ár gcathracha a dhearadh agus a thógáil.
Chun spás poiblí a chur ar fáil don phobal atá ag fás, sheol an Coimisiún Saotharlann Bauhaus Eorpach Nua in earrach na bliana 2022 agus Féile Bauhaus Eorpach Nua i samhradh na bliana sin. Tacaíonn an tsaotharlann leis an bpobal agus iad ag tástáil na n-uirlisí, na réiteach agus na mbeart beartais lena ndéanfar an claochlú ar an láthair a éascú.
*Athcheangal leis an dúlra | Muintearas a fháil ar ais | Tús áite a thabhairt do na háiteanna agus na daoine is mó a bhfuil gá acu leis | Éiceachóras tionsclaíoch ciorclach a mhúnlú agus tacú le smaointeoireacht saolré
A bheith mar thús cadhnaíochta ar an ardán idirnáisiúnta
I mí na Samhna 2021 ag Comhdháil na Náisiún Aontaithe maidir leis an Athrú Aeráide (COP26), d’éiligh an tAontas Eorpach go ndéanfaí dul chun cinn suntasach maidir le cur chun feidhme Chomhaontú Pháras, rud a chinnteodh go mbeadh an uaillmhian dhomhanda ann i gcónaí an téamh domhanda a theorannú go 1.5°C. Mar réigiún atá thar a bheith nuálach agus tionsclaithe, tá ceannaireacht an Aontais ag spreagadh tíortha eile thart timpeall air a dhea-shampla a leanúint.
I mí an Mheithimh 2022 rinne an Coimisiún critéir inbhuanaitheachta a dhaingniú go láidir ina chomhaontuithe trádála déthaobhacha. Tar éis athbhreithniú a dhéanamh ar ghnéithe forbartha inbhuanaithe ár gcomhaontuithe trádála, oibreoidh an tAontas níos dlúithe lena chomhpháirtithe trádála chun croíchritéir inbhuanaitheachta a fhorfheidhmiú agus a chur chun feidhme, go háirithe Comhaontú Pháras agus coinbhinsiúin saothair na hEagraíochta Idirnáisiúnta Saothair. Tugadh i gcrích an Comhaontú Trádála idir an tAontas Eorpach agus an Nua-Shéalainn an 1 Iúil 2022, agus is fianaise luath é ar an uaillmhian nua sin. Cuimsítear sa chomhaontú forálacha úrscothacha maidir le trádáil agus inbhuanaitheacht, smachtbhannaí a bhaineann le Comhaontú Pháras a urramú ina measc.
I mí an Mheithimh freisin ag an 12ú Comhdháil Aireachta den Eagraíocht Dhomhanda Trádála, chuidigh an tAontas le comhaontú suntasach a bhaint amach chun dul i ngleic le fóirdheontais iascaireachta dhíobhálacha ar fud an domhain. Leis an gcomhaontú cuirfear cosc ar fhóirdheontais d’iascaireacht neamhdhleathach, neamhthuairiscithe agus neamhrialáilte agus ar stoic a ndéantar ró-iascaireacht orthu. Chun é sin a fhorfheidhmiú, chuireamar i láthair an Clár Oibre nua um Rialachas Idirnáisiúnta na n-Aigéan.
