Komisja pod przewodnictwem Ursuli von der Leyen przedstawiła – zaledwie 10 dni po objęciu urzędu – Europejski Zielony Ład, czyli plan działań Europy służących wdrożeniu Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 oraz temu, aby do 2050 r. stać się pierwszym kontynentem neutralnym dla klimatu. Od tego czasu UE przyspiesza działania mające na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, inwestowanie w zielone technologie i ochronę środowiska naturalnego.
Cele te realizowane są pomimo pandemii i pomimo wojny Rosji przeciwko Ukrainie. Wykorzystaliśmy tę pokoleniową szansę i zdwajamy wysiłki w kierunku zielonej transformacji. Podobnie traktujemy plan REPowerEU. Wszak nie tylko zdrowie mieszkańców UE zależy od zdrowia naszej planety, ale również bezpieczeństwo energetyczne UE zależy od masowego przejścia na energię odnawialną.
Europejski Zielony Ład
Europejski Zielony Ład jest najbardziej kompleksowym planem transformacji na świecie, a przyjmując „prawo o klimacie”, Unia Europejska zawarła swoje ambicje na 2050 r. w wiążącym akcie prawnym. W pakiecie „Gotowi na 55” przedstawionym przez Komisję latem 2021 r. określiliśmy konkretne kroki do realizacji naszych ambicji. Z kolei instrument NextGenerationEU gwarantuje nam niezbędne inwestycje. Teraz czas na szybsze wdrażanie za pomocą następujących instrumentów zilustrowanych i opisanych poniżej:
Pakiet „Gotowi na 55”, w tym handel uprawnieniami do emisji, przepisy i cele dotyczące emisji | Mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 | Upowszechnienie paliw alternatywnych i infrastruktury do ich transportu | Unijna systematyka dotycząca zrównoważonego rozwoju | Inicjatywa „Fala renowacji” | Strategia leśna | Strategia „od pola do stołu” | Zerowy poziom zanieczyszczeń | Kompleksowa strategia na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności | Pakiet dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym | Strategia na rzecz bioróżnorodności
W marcu 2022 r. Komisja przedstawiła pakiet wniosków mających uczynić ze zrównoważonych produktów normę na rynku UE. Proponowany system opiera się na już obowiązujących wymogach dotyczących ekoprojektu. Dzięki nowym przepisom produkty stają się trwalsze, nadają się do ponownego użycia, modernizacji, naprawy i recyklingu oraz są energo- i zasobooszczędne. Komisja przedstawiła również plany służące temu, aby wyroby włókiennicze stały się bardziej zrównoważone, a także nowe przepisy, dzięki którym konsumenci będą lepiej informowani o zrównoważeniu środowiskowym produktów i będą korzystać z lepszej ochrony przed pseudoekologicznym marketingiem.
W marcu 2021 r. Komisja opublikowała plan działania na rzecz rozwoju sektora rolnictwa ekologicznego. Pomoże on rolnikom w UE osiągnąć cel, jakim jest przeznaczenie do 2030 r. 25 proc. powierzchni gruntów rolnych na rolnictwo ekologiczne, a także znaczny rozwój akwakultury ekologicznej. W planie tym przedstawiono konkretne działania mające zwiększyć zarówno konsumpcję produktów ekologicznych, jak i ich wytwarzanie, a także wzmocnić zrównoważony charakter tego sektora.
W czerwcu 2022 r. Komisja przedstawiła dwa nowe akty prawne, aby przywrócić środowisko naturalne w całej UE. Proponowany akt prawny o odbudowie zasobów przyrodniczych jest kluczowym krokiem w zapobieganiu najgorszym skutkom zmiany klimatu i utracie bioróżnorodności poprzez skupienie się na przywróceniu unijnych terenów podmokłych, rzek, lasów, użytków zielonych, ekosystemów morskich i środowisk miejskich oraz gatunków, które tam żyją.
Mykoła Charytonow, szef Centrum Rolnictwa Ekologicznego i Ochrony Środowiska w Dnieprze, kontynuuje badania nad nawozami z Katalonii w Hiszpanii, ponieważ chce pomóc w odbudowie Ukrainy.
Równocześnie nowo zaproponowane przepisy dotyczące pestycydów chemicznych zapewnią zmniejszenie stosowania pestycydów, ograniczenie śladu środowiskowego systemu żywnościowego UE oraz ochronę zdrowia i dobrostanu obywateli i pracowników rolnych. Pomogą one także ograniczyć straty gospodarcze spowodowane pogarszającym się stanem gleby i utratą owadów zapylających z powodu pestycydów.
Nowy europejski Bauhaus
Potrzeba oddolnych, współtworzonych rozwiązań w zakresie zmiany klimatu to powód, dla którego przewodnicząca Ursula von der Leyen zainaugurowała w 2020 r. nowy europejski Bauhaus. To ruch, który ma sprawić, aby obywatele mogli na co dzień doświadczać zielonej transformacji w postaci zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. To również dowód na to, że Europejski Zielony Ład to coś więcej niż poszukiwanie skutecznych i inspirujących rozwiązań w zakresie zmiany klimatu. To poprawa jakości życia ludzi wynikająca ze sposobu projektowania i budowy naszych domów, miast i miasteczek.
Aby zapewnić przestrzeń publiczną dla rosnącej społeczności, wiosną 2022 r. Komisja zainaugurowała laboratorium nowego europejskiego Bauhausu, a latem – festiwal nowego europejskiego Bauhausu. Laboratorium wspiera społeczność w testowaniu narzędzi, rozwiązań i środków politycznych, które ułatwią transformację w praktyce.
*Powrót do natury | Odzyskanie poczucia przynależności | Nadanie priorytetu miejscom i ludziom, którzy tego najbardziej potrzebują | Kształtowanie ekosystemu przemysłowego o obiegu zamkniętym i rozwój podejścia opartego na cyklu życia
Wiodąca pozycja na arenie międzynarodowej
Podczas konferencji ONZ w sprawie zmiany klimatu (COP26) w listopadzie 2021 r. Unia Europejska nalegała na poczynienie znacznych postępów we wdrażaniu porozumienia klimatycznego z Paryża, tak aby ambitny ogólnoświatowy cel ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5 °C pozostał osiągalny. Przywództwo UE jako regionu wysoce innowacyjnego i uprzemysłowionego inspiruje innych, aby pójść w jej ślady.
W czerwcu 2022 r. Komisja na trwałe włączyła kryteria zrównoważonego rozwoju do swoich dwustronnych umów handlowych. Po dokonaniu przeglądu aspektów zrównoważonego rozwoju w umowach handlowych UE będzie ściślej współpracować ze swoimi partnerami handlowymi w celu egzekwowania i wdrażania podstawowych kryteriów zrównoważonego rozwoju, w szczególności porozumienia klimatycznego z Paryża oraz konwencji pracy Międzynarodowej Organizacji Pracy. Najnowszym potwierdzeniem tych nowych ambicji jest umowa handlowa między UE a Nową Zelandią zawarta 1 lipca 2022 r. Zawiera ona oparte na najnowszej wiedzy postanowienia dotyczące handlu i zrównoważonego rozwoju, w tym sankcji związanych z nieprzestrzeganiem porozumienia paryskiego.
Również w czerwcu, podczas 12. konferencji ministerialnej Światowej Organizacji Handlu, UE pomogła osiągnąć przełomowe porozumienie w sprawie przeciwdziałania dotacjom wspierającym szkodliwe rybołówstwo na świecie. Porozumienie przewiduje zakaz stosowania dotacji na nielegalne, nieraportowane i nieuregulowane połowy i przełowione stada. Narzędziem egzekwowania tych postanowień będzie nasz nowy program międzynarodowego zarządzania oceanami.
